شهرام امیری، کارشناس ارشد میراث‌فرهنگی و گردشگری استان اصفهان در یادداشتی نوشت: این نوشتار برای رئیس‌جمهور منتخب فردا که در این روزها در قالب نامزدهای ریاست جمهوری در کارزارهای انتخاباتی مشغول به فعالیت است و فردا به‌عنوان منتخب مردم، چهاردهمین دولت را پس از انقلاب تشکیل می‌دهد و سکان اداره کشور را در چهار سال آینده به دست می‌گیرد، است.

آقای رئیس‌جمهور این نوشتار را از اصفهان به‌عنوان قلب فرهنگ و تمدن در فلات مرکزی ایران با بیش از هفت هزار سال حیات تمدنی این ملت بزرگ به شما تقدیم می‌کنم.

با نگاهی گذرا به حیات متمدنانه جهان اسلام از شمالی‌ترین نقطه قاره آفریقا تا قلب آسیا که گستره تمدن اسلامی را در خود جای‌داده، درمی‌یابیم که جایگاه پهنه فرهنگی و تمدنی اصفهان نه صرفاً به‌عنوان یک شهر یا مجموعه حیات اجتماعی انسان، بلکه به‌عنوان یک محور فرهنگی در شکل‌گیری تمدن جهان اسلام، جدای از پیشینه چند هزارساله تمدنی آن بر کسی پوشیده نیست.

شهر تاریخی اصفهان که در دل این پهنه فرهنگی و تمدنی واقع‌ شده در حقیقت در دشت عظیم اصفهان توسط نیاکان خداجوی در بیش از هفت هزار سال قبل بر اساس برخی شواهد تاریخی پدید آمده و بی‌تردید سرچشمه این حیات عظیم تمدنی که چه در پیش از اسلام و چه پس از اسلام و در دوران اسلامی به جهان درخشید، رودخانه زاینده‌رود است.

امروز به‌واسطه تداوم خشک‌سالی و برخی مدیریت‌های غلط و علی‌رغم برخی تلاش‌های دوستان در دولت کنونی که آخرین روزهای فعالیت خود را به‌واسطه عروج شهادت گونه و نابهنگام رئیس‌جمهور شهید می‌گذراند همچنان این رود به‌عنوان سرچشمه حیات اجتماعی و فرهنگی این جهان شهر افسانه‌ای خشک‌ شده و جدای از خسارات اندوه‌بار و جبران‌ناپذیر فرهنگی و اجتماعی که باروح و روان مردم و نخبگان این شهربازی می‌کند، دشت بزرگ اصفهان امروز دچار بلیه فرونشست زمین نیز شده است و این در حالی است که پیش‌ از این، این مجموعه عظیم تمدنی با آلودگی هوا در طول ۱۲ ماه سال، سال‌ها است که دست‌وپنجه نرم می‌کند به‌گونه‌ای که اهریمن خشک‌سالی ضمن بیدار کردن رسوبات انباشته‌ شده چند هزار ساله در تالاب خشک‌شده گاوخونی و درعین‌حال بیابان‌های پیرامون شهر، در طی شش ماه اول سال، گلوی مردم این شهر را با انواع گردوغبار و آلودگی طبیعی می‌فشارد و سپس در شش ماه دوم سال نیز انواع آلودگی‌های ناشی از زندگی ناقص ماشینی حیات اجتماعی مردم این شهر را به شماره انداخته و در عین‌ حال امتداد حیات فرهنگی و تمدنی این پهنه عظیم فرهنگی را نیز دچار اشکالات فراوان کرده و حال نیز پدیده مذموم فرونشست گام‌به‌گام با سرعتی بیشتر از سایر نقاط کشور در حال پیشروی به قلب بافت تاریخی اصفهان است.

بررسی‌ها حاکی است که استان اصفهان به‌واسطه وجود مجموعه‌های عظیم صنعتی جزو استان‌هایی است که بیشترین پرداختی را به خزانه کشور دارد، لکن کمترین دریافتی را به‌عنوان درآمد سالانه از خزانه کشور دارد و این در حالی است که این عدم تراز پرداختی و دریافتی چهره نه‌چندان خوشایند خود را به پیکر نحیف میراث‌فرهنگی این پهنه تاریخی و افسانه‌ای نشان می‌دهد. برآوردها حاکی است که در حال حاضر بیش از ۲۲ هزار اثر تاریخی در کنار بسیاری آثار ارزشمند و فاخر، در کنار بیش از سه هزار محوطه تاریخی و باستانی در پهنه استان اصفهان و در قلب فلات مرکزی ایران قرار دارد که در حال حاضر ۲ هزار اثر تاریخی این استان در فهرست میراث ملی و ۱۷ اثر در فهرست میراث بشری به ثبت رسیده لذا بررسی‌ها حاکی است که بودجه‌های مرمتی تخصیص‌ یافته به این استان چنان ناچیز است که اشاره به رقم آن عرق شرم به پیشانی هر انسان فرهیخته‌ای می‌نشاند، لذا از شما به‌عنوان منتخب مردم در آینده انتظار می‌رود به این مقوله توجه ویژه‌ای شود، زیرا پس از قطع حیات زاینده‌رود و یکه‌تازی آلودگی هوا، فقط همین آثار ارزشمند برای این مردم بزرگ و تاریخ‌ساز باقی‌مانده است.

در باب نگرانی‌های فزآینده در حوزه میراث‌فرهنگی اصفهان همین بس که به همت شخص رئیس‌جمهور شهید و وزیر میراث‌فرهنگی در دولت کنونی و سایر عزیزان وزارت و اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان، نمایندگان و بزرگواران استانداری، مجموعه عظیم ریسباف اصفهان که نزدیک به ۱۰۰ سال قدمت داشته و بیش از ۲۰ سال دچار مرگی تدریجی شده بود از نابودی حتمی نجات یافت و این در حالی است که برآوردهای اولیه حاکی است که برای نجات بخشی اولیه این مجموعه عظیم به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح میراث‌فرهنگی کشور در ۵۰ سال اخیر بیش از ۱۵۰۰ میلیارد ریال و برای تجهیز کردن آن به‌عنوان بزرگ‌ترین موزه کشور بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان یا به قول امروزی‌ها یک و نیم همت اعتبار نیاز است و حال با توجه به تغییر دولت سوال جدی اینجا مطرح است که سرنوشت این میراث ارزشمند در دولت شما چگونه رقم خواهد خورد و آیا این روند به همین صورت تا رسیدن به سرمنزل مقصود ادامه می‌یابد؟

در سفر وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دولت کنونی در آذرماه ۱۴۰۰ به اصفهان درحالی‌که تنها دو ماه از حضور او در دولت گذشته بود با رقم تورم آن زمان برآورد شد، تنها برای یک‌بار مرمت آثار تاریخی ثبتی استان اصفهان که رقمی بالغ‌بر ۲ هزار اثر است بیش از ۲ هزار میلیارد تومان یا ۲ همت اعتبار نیاز است، آیا در دولت چهاردهم شما برنامه‌ای برای نجات این آثار دارید؟

در حوزه صنایع‌دستی در استان اصفهان بیش از ۴۶۰۰ کارگاه در کنار هزاران مشاغل خانگی وجود دارد که در آن‌ها بیش از ۲۰۰ هزار نفر فعال صنایع‌دستی مشغول به فعالیت هستند که از این تعداد بیش از ۶۰ هزار نفر هنرمند پیشکسوت به‌ویژه در سنین کهولت و اکثراً با سختی و انواع تنگناها به حیات هنری خود ادامه می‌دهند، علی‌رغم تمامی کوشش‌ها درگذشته و به‌ویژه حمایت از بیمه این عزیزان و اختصاص سهمیه یک هزار نفری بیمه برای هنرمندان اصفهانی و در کنار زحمات ارزشمندی که توسط مدیران وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در این دولت برای تسهیل در تولید و صادرات کشیده شده هنوز مشکلات این حوزه در زمینه‌های تهیه مواد اولیه یا بیمه هنرمندان، صادرات محصولات صنایع‌دستی، ارائه تسهیلات بانکی و مواردی ازاین‌دست همچنان وجود دارد.

آیا با توجه به تداوم خشک‌سالی و بحران‌های ناشی از آن درحالی‌که یک‌سوم صنایع‌دستی فعال جهان در استان اصفهان فعال است، آیا پرداختن به صنایع‌دستی در کنار میراث‌فرهنگی نمی‌تواند راهبردی مناسب برای توسعه فردای استان اصفهان به شمار آید؟

در حوزه گردشگری نیز اهمیت موضوعات کمتر از دو فقره بالا نیست، گردشگری در استان اصفهان همانند سایر نقاط ایران به‌ویژه در دهه‌های گذشته فرازوفرودهای بسیاری را طی کرده که از آن جمله می‌توان به تأثیر تحریم‌های ناعادلانه بر پیکر نحیف گردشگری و سپس ضربات خردکننده کرونا بر پیکر این صنعت نوپا و یا نا آرامی‌های دو سال گذشته اشاره کرد، و این در حالی بود که آمارها حاکی است برای حمایت از گردشگری به‌ویژه در ایام کرونا دولت با توجه به محدودیت‌های خود در سال ۱۴۰۰ تنها توانست ۶۰۰ میلیارد ریال وام به فعالان گردشگری زیان‌دیده از ایام کرونا پرداخت کند، بااین‌حال فعالان گردشگری و به‌ویژه سرمایه‌گذاران گردشگری با همت و تلاش خود توانستند این بحران‌ها را نیز پشت سر گذارند، لکن لزوم حمایت‌های دولت همچنان باید بر سر بخش خصوصی باقی بماند تا بتوانند به حیات خود ادامه دهند و نقش خود را در توسعه اقتصادی میهن به‌درستی ایفا کنند!

در طی دو سال اخیر بحث تدوین و سپس تصویب سند هفتم توسعه کشور در دولت و مجلس بر سر زبان‌ها بود و جالب‌تر اینکه در این سند برای اولین بار پس از انقلاب در دو بند به‌صورت تخصصی به مباحث میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به‌صورت مفصل و مستقل پرداخته شد و جالب اینکه رهبر کبیر انقلاب نیز در قالب توجه به صنایع داخلی بر این برنامه و نقش صنایع‌دستی و گردشگری تاکیدات ویژه داشته‌اند.

حال دولت جدید در قالب لزوم حمایت از مرمت و حفاظت از میراث‌فرهنگی، ترویج صنایع‌دستی از طریق ایجاد زنجیره ارزش صنایع‌دستی از تولید تا فروش و لزوم توسعه پایدار گردشگری به‌عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور و اصفهان این سند را در اختیار دارد، لذا دولت چهاردهم و شخص رئیس‌جمهور منتخب و تیم مدیریتی ایشان آزمونی بزرگ را در جهت حمایت از این ۳ حوزه برای تداوم حیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در سده پانزدهم خورشیدی در پیش رو دارند. لذا امید می‌رود تا در ایام باقی‌مانده از تبلیغات نامزدها، آنان و اعضای تیم‌های تبلیغاتی ایشان برنامه‌های خود را در این سه حوزه به‌صورت مشخص بیان کرده و اعضای محترم جوامع گردشگری و صنایع‌دستی و همچنین دوستداران میراث‌فرهنگی مطالبات خود را صراحتاً بیان کرده تا از این طریق بتوان دستمایه مناسبی را برای ادامه روند مثبتی که دولت سیزدهم در سه حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور رقم رد را برای فردا رقم زنیم.

آقای رئیس‌جمهور بی‌صبرانه در انتظار برنامه‌های شما در این سه حوزه در دولت چهاردهم هستیم.