جهان پس از همه‌گیری کووید-۱۹ به طور اساسی تغییر کرده است و آثار آن در صنعت سفر و گردشگری و نیروی کار، بیش از همه جا مشهود است. کشورهای وابسته به گردشگری متحمل زیان‌های اقتصادی فراوانی شده‌اند و دورکاری به یک عرفِ پذیرفته‌شده در بسیاری از شرکت‌ها تبدیل شده است. این وضعیت منجر به بروز دو نیاز اساسی شده است: مقاصد گردشگری که به دنبال جذب بازدیدکنندگان هستند و در عین حال قصد دارند خطر شیوع بیماری را به حداقل برسانند، و نیروی کاری که از کار کردن در محیط خانه خسته شده‌اند. هر دوی این نیازها توسط کشورهایی که «ویزای عشایر دیجیتال» اعطا می‌کنند، برآورده می‌شوند.

عشایر دیجیتال افرادی هستند که به سبک زندگی عشایر، می‌توانند محل زندگی خود را آزادانه تغییر دهند و از فناوری‌های روز برای دورکاری در خارج از کشور خود استفاده کنند. ویزای عشایر دیجیتال به این افراد اجازه می‌دهد تا به طور قانونی در کشور دیگری زندگی و کار کنند. این نوع ویزا برای دانشجویان و کارمندان در دسترس است، اگرچه هزینه‌ها و الزامات آن متفاوت است. بسیاری از کشورهای ارائه‌دهنده این ویزا به افراد اجازه می‌دهند برای افراد تحت تکفل خود نیز درخواست ویزا دهند.

البته عبارت «ویزای عشایر دیجیتال» اغلب توسط دولت‌هایی که آن‌ها را صادر می‌کنند استفاده نمی‌شود و اکثر مناطق به برنامه‌های خود نامی منحصربه‌فرد می‌دهند و مثلا «برنامه جهانی شهروندی جزایر کیمن» را به جای آن به کار می‌برند یا از اصطلاحات عمومی‌تری مانند «مجوز اقامت» استفاده می‌کنند. مزیت آشکار این برنامه‌ها این است که افراد می‌توانند از تعطیلات طولانی‌مدت لذت ببرند و در عین حال منبع درآمدی ثابتی داشته باشند، بدون اینکه شغل خود را رها کنند.

اکثر مناطقی که ویزای عشایری دیجیتال ارائه می‌دهند، زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از کارکنان دورکار، مانند اینترنت پرسرعت، را دارند. یکی دیگر از دلایل این کوچ می‌تواند هزینه نسبتا پایین زندگی در بسیاری از این مناطق باشد. در حالی که در تابستان سال گذشته ۲۱ منطقه دنیا ویزای مخصوص اقامت موقت برای عشایر دیجیتال صادر می‌کردند، در تابستان امسال این رقم به ۴۲ کشور افزایش یافته است. مدت زمان این ویزاها به طور معمول ۱۲ ماه است و بسته به کشور صادرکننده ویزا می‌توان آن را برای یک یا چند سال تمدید کرد. البته تعداد زیادی از عشایر دیجیتال نیز همچنان از ویزای توریستی استفاده می‌کنند، زیرا مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

وضعیت مالیاتی ویزای دیجیتال عشایری وضعیت پیچیده‌ای است. برخی از کشورها از مسافران انتظار دارند که مالیات کامل بپردازند، برخی دیگر دارای کسر مالیات با نرخ‌های ویژه هستند و برخی نیز هیچ مالیاتی نمی‌گیرند. کشورهای دارای ویزای عشایری دیجیتال و مالیات صفر، فرض می‌کنند که این مسافران همچنان در کشور خود مالیات می‌پردازند و بنابراین از آن‌ها مالیات نمی‌گیرند. تقریبا همه کشورها این عشایر دیجیتال را ملزم به داشتن بیمه انفرادی می‌کنند و آن‌ها را از پرداخت مزایای تأمین اجتماعی معاف می‌کنند. اغلب کشورها مدارکی برای اثبات وضعیت اشتغال و حداقلی از سطح درآمد (معمولا بیش از ۳۰هزار دلار در سال) دریافت می‌کنند.

اندونزی، کلمبیا، گرجستان، مکزیک، کاستاریکا، گرجستان، تایلند، جمهوری چک، کرواسی، مالت، صربستان، رمانی، نروژ، یونان، ایتالیا، برزیل، صربستان، سریلانکا، دبی، پرتغال، رماتی، تایوان و اسپانیا از جمله کشورهای صادرکننده این نوع ویزا هستند که هزینه صدور ویزای آن‌ها بین ۷۵ تا ۲ هزار دلار برای هر نفر متغیر است.

* ترجمه: گروه سازمان‌های تخصصی حوزه وزارتی و امور بین‌الملل