میراث آریا: گردشگری و میراث فرهنگی به عنوان یکی از حوزه های صنایع خلاق شناخته می شود که با توجه به همراه شدن این حوزه با جریان نوآوری توانسته موتور محرکه ای برای بهره مندی از ظرفیت های این این صنعت به شما برود؛ چراکه شرکت های دانش بنیان در این چندسال اخیر تواسته اند به بهبود معضلات اجتماعی، چالش های کشور و مهم تر از آن بهره مندی هرچه بیشتر از ظرفیت حوزه های فعالیتی رونق بدهند.

دانش بنیان های فعال در این حوزه بنابر حمایت های نهادهای متولی چون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری توانسته اند با به کارگیری دانش و نبوغ فناورانه و نوآورانه خود پلتفرم هایی را طراحی کرده و یا خدماتی ارائه کنند که به رشد و توسعه این صنعت کمک کند. از اصلی ترین تاثیرات مثبت جریان فناوری در این حوزه می توان به بهره مندی از خدمات هوشمند در امر گردشگری برای گردشگران و توریست ها، استفاده از فناوری واقعیت افزوده، واقعیت مجازی، درگاه هوشمند برای رزرواسیون و … اشاره کرد.

اهمیت بهره مندی از ظرفیت فعالیتی دانش بنیان ها در این حوزه از این حیث حائز اهمیت است که می تواند علی رغم پایان دادن به چالش های موجود بر سر راه فعالان این حوزه، مسیر معرفی ظرفیت های گردشگری کهن ایرانیان و میراث فرهنگی کشور را نیز فراهم کند. به این معنا که جایگاهی که صنعت گردشگری درحال حاضر کسب کرده بنابر نفوذ شرکت های دانش بنیان و روند فعالیت فناورانه در این حوزه است.

البته باید اشاره کرد که بنابراین دانش بنیان های حوزه گردشگری و میراث فرهنگی در این سال ها از لحاظ کمیت و کیفیت رشد بالایی مواجه بودند اما بنابر تمامی اقدامات انجام شده اما صنعت گردشگری در کشور علی رغم فعالیت شرکت های دانش بنیان این حوزه تا جایگاه مطلوب و ایده آل خود و هم راستا شدن با ترند و مسیر جهانی فاصله بسیاری دارد. بنابراین نهادهای متولی باید شرایطی فراهم کنند تا استفاده از ایده های نوین دانش بنیان ها در راستای توسعه گردشگری مهم ترین اولویت باشد تا با حمایت های لازمه از فعالیت فناورانه در این حوزه، تحول بزرگی در اقتصاد کشور صورت گرفته و فرهنگ ایران به جهان معرفی شود.

در ادامه گزارش با مهدی علایی زاده، مدیر شرکت دانش بنیان «سهم خلاق» در حوزه فناوری اطلاعات گفت وگویی داشته و با او درخصوص نقش شرکت های دانش بنیان و خلاق در توسعه جریان گردشگری کهن ایران سخن گفته ایم که در ادامه می خوانید.

مهدی علایی زاده، مدیر شرکت دانش بنیان «سهم خلاق» درخصوص نقش شرکت های دانش بنیان در توسعه گردشگری کهن ایران بیان کرد: به طور قطع مسائل مربوط به حوزه تکنولوژی و بحث های فناورانه می تواند تاثیرات مثبت بسیاری داشته باشد، به این معنا که هم بحث های جدیدی را در این حوزه ایجاد و یا به مفاهیم شکل گرفته در این حوزه کمک کند.

وی افزود: اگر بخواهم گزارش مختصری از شرایط حال حاضر ارائه کنم، باید گفت که در حال حاضر یکی از چالش ها و دغدغه ها در حوزه میراث فرهنگی در کشور که سایت های تاریخی بسیاری دارد، این است که بتواند هزینه و یا بودجه مناسب برای حفظ و نگهداری، ترمیم و توسعه فضاهای سایت انجام شود؛ اما این تامین بودجه با توجه به اینکه کشور درگیر چالش های اقتصادی است، سخت به دست می‎آید. در صورتی که در شرایط حال حاضر این امکان وجود دارد که در حوزه NFT، شرکت های دانش بنیان برای سایت های خاص از تصاویر، نقشه سه بعدی و … یک سری محصولات NFT طراحی و تولید کنند تا علاقه مندان آن ها را خریداری کنند.

علایی زاده ادامه داد: اگر این اقدام که در حوزه توسعه جریان گردشگری توسط دانش بنیان ها صورت بگیرد، اقتصاد این حوزه دیگر کوچک و محدود به داخل کشور نبوده و در سراسر دنیا هر کسی که علاقه‌مند است، مثلا می تواند برای سایت تخت جمشید توکن خاصی را هزار دلار خریداری کند و آن هزینه پرداخت شده برای توسعه و حفظ سایت استفاده ‎شود. یعنی اقدامی که هر دو طرف از آن متنفع خواهند شد. درحال حاضر این اقدام در دنیا ترند شده و دانش بنیان ها به خوبی به این حوزه ورود پیدا کرده اند، اما متاسفانه در ایران از این ظرفیت دانش بنیان در توسعه صنعت گردشگری به خوبی بهره برداری نمی شود که آن هم می تواند به دو دلیل عدم آشنایی با این ظرفیت ها و یا عدم موضوعیت داشتن این اقدامات در کشور باشد.

به گفته فعال حوزه گردشگری، به طور مثال سال ها قبل تمبرهای محدود چاپ می شد و خیلی از مردم به فکر جمع کردن کلکسیون بودند، درحال حاضر اما بحث ‌NFT چنین شرایطی داشته و ارزشمند است. مثلا اگر تمبری ممکن بود بعدها 10 تا 20 میلیون ارزش داشته باشد، درحال حاضر این NFTها در حد چند صد میلیون ارزش داشته و هر روز نیز بیشتر می شود. پیشنهاد من این است که در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری از این امکان بهره مند شویم.

مدیر شرکت دانش بنیان «سهم خلاق» همچنین عنوان کرد: همچنین یکی دیگر از اقداماتی که در این حوزه برای کشور حیاتی است، این است که گردشگران خارجی که به ایران می آیند(البته باید اشاره کرد که طیف گردشگرانی که به ایران سفر می کنند، به جز گردشگرانی که برای درمان و یا زیارت سفر می کنند، محدود است) با مشکلات پرداختی مواجه بوده و اگر ساز و کار لازم برای امر پرداخت گردشگران در ایران حل شود، یعنی بدون هیچ مشکلی بتوانند از شبکه بانکی کشور استفاده کنند، حضورشان در کشور تسهیل خواهد شد و این جریان یعنی توسعه امر گردشگری. این چالش و دیگر چالش های مشابه در این حوزه به راحتی می تواند توسط ظرفیت عظیم دانش بنیان ها حل شود و باید بیش از پیش مورد توجه نهادهای متولی قرار بگیرد.

وی افزود: در این حوزه، شرکت های دانش بنیان جای کار بالایی دارند، یعنی با توجه به پتانسیل بالایی که در این حوزه وجود دارد، می توانیم قسمت عمده درآمد کشور را از بحث توسعه جریان گردشگری در کشور کسب کنیم؛ البته باید مباحث فناوری و اینکه بتوانیم با جریان ترند جهانی پیش برویم را پیگیری کرده و با آن هم راستا باشیم.

علایی زاده در ادامه توضیح داد: در بحث گردشگری دیگران علاقه مند تماشای ظرفیت های این حوزه، مکان های تاریخی و یا گردشگری درمان و … هستند که آن هم ظرفیت محدودی دارد. پس از جریان کرونا اتفاقی که افتاده این بود که فری لنسرها(افرادی که از راه دور برای شرکت های دانش بنیان کار می کنند) دیگر به دنبال محل سکونت راحت و امن می گردند. به طور مثال شخصی در اروپا در شرکت دانش بنیانی کار می کند که از شرایط پرداخت مالیات، سکونت، گذران زندگی و … رضایت ندارد، پس کاری که می کند این است که از کشورها ویزاهایی که مخصوص فری لنسرها است، دریافت کرده و از راه دور برای شرکت ها کار می کند، به این معنا که استقرار او در کشور سومی است و آن کشور، درصدی از درآمد این افراد را به همراه هزینه بیمه و … برای حضورشان از آن ها می گیرد.

به گفته او، کشوری چون امارات که نه از لحاظ آب و هوایی مناسب بوده و نه از لحاظ تاریخی جذابیت بالایی دارد، توانسته جاذبه اصلی کارشناسان و متخصصان حوزه آی تی شود، تا جایی که از کشور امارات ویزا می گیرند اما برای شرکت هایی که در کشورهای آمریکایی و اروپایی مستقر هستند، کار می کنند. البته ایران از این جریان به واسطه محدودیت هایی که بر کشور حاکم است، دور است، اما امارات از این جریان درآمد بالایی کسب می کند.

این مدیر شرکت دانش بنیان بیان کرد: گردشگری فقط این است که از مکان های تاریخی همچون تخت جمشید و یا چندتا موزه در تهران و یا هر شهر و کشور دیگری دیدن کنند. به طور مثال در هند شرکت هایی هستند که یکسری آموزش های فنی میان مدت(بوت کمپ) در یک حوزه خاص با مدرک بین المللی برگزار می کنند که مدارک معتبری(اکثرا مدارک شرکت های برتر تکنولوژی در آمریکا است) هم به ممتازان این دوره ها ارائه می کند.

وی ادامه داد: 50 هزار دلار هزینه مدت حضور فرد در کشور مقصد، برگزاری کلاس های آموزشی و گذراندن اوقات فراغت او است که تمامی مبالغ در هند هزینه می شود، یعنی بین  30 تا 50 هزار دلار به اقتصاد کشور هند کمک شده است. این جریان برای کشورهایی چون ایران آن هم با توجه به حجم بالایی از متخصصان، کارشناسان، مهندسان و شرکت های دانش بنیان و فنی و قوی ای که در این کشور متمرکز است، یک فرصت است و اگر شرایط چنین اقدامی هم در کشور فراهم شود، می تواند رقم بسیار بزرگی را در این حوزه به کشور وارد کند و لازمه آن این است که کمی از فضای سنتی کار فاصله بگیریم.

علایی زاده اشاره کرد: شرکت های دانش بنیان در حوزه گردشگری اقدامات خود را انجام می دهند تا با استفاده از امکانات و علم و دانشی که دارند، به یک محصول و خدمتی در این حوزه برسند. کاری که باید انجام شود این است که دولت و وزارت میراث فرهنگی شرایطی ایجاد کنند تا از این ظرفیت بهره برداری کنند. شرکت هایی که در این حوزه حرفی برای گفتن داشته باشند، خدمت و یا محصول شان را به بلوغ رسانده و برای توسعه این حوزه تلاش خواهند کرد؛ اما اگر چنین حمایت ها و یا پشتیبانی هایی صورت نگیرد، در کمتر از چند ماه شرکت و نیروهای انسانی آن به کشور دیگری منتقل می شود تا شرایط کار بهتری برای فعالیت دانش بنیان ها فراهم شود.

به گفته این فعال حوزه گردشگری، در حال حاضر بازار واسطه گری در این حوزه داغ است که این شرکت ها را به بنگاه های سرمایه داری در کشورهای سرمایه و یا کشورهای اروپایی و آمریکایی منتقل می کند. بنابراین برای جلوگیری از این جریان و مهاجرت نخبگان و متخصصان، دولت و نهادهای متولی باید بیش از پیش به روند بهره مندی از دانش بنیان های حوزه گردشگری و میراث فرهنگی برای توسعه فعالیت هایشان توجه کنند تا کشور نیز از منفعت بهره مندی حضور نخبگان و بهبود چالش ها بهره مند شود.

علایی زاده همچنین در پایان گفت: مسئولان باید کنار دانش بنیان های این حوزه قرار گرفته و کمی منعطف تر فکر کنند تا بتوانند به خوبی در کنار این شرکت های دانش بنیان باشند. نیازمندی کشور این است که بتواند از ظرفیت این دانش بنیان ها در صنعت گردشگری استفاده کرده و مانع از جذب آن ها توسط دیگر کشورها شود.